 |
| Έλληνας Στρατιώτης |
Το 1493, ο Βασιλιάς της Νεαπόλεως Φερδινάνδος και ο ηγεμονικός οίκος των Μεδίκων της Φλωρεντίας είχαν έλθει σε εχθρικές σχέσεις προς τον Πάπα Αλέξανδρο. Η Βενετία τάχθηκε με το μέρος του πάπα, καθώς και ο δούκας του Μιλάνου Σφόρτσα. Επιπλέον, κάλεσε ο πάπας τον Κάρολο Η΄ της Γαλλίας να τον βοηθήσει εναντίον των εχθρών του και πραγματικά, κατά το τέλος του 1494, εκστρατεύει εκείνος με 50.000 άνδρες, εισβάλλει στην Λομβαρδία και προχωρώντας κυριεύει την Πίζα και την Σιένα: Οι Βενετοί δεν είδαν με καλό μάτι την εξάπλωση του Καρόλου στην Ιταλία και κατόρθωσαν να μεταπείσουν τον πάπα και να κηρύξουν μαζί του τον πόλεμο κατά του Καρόλου. Η γερουσία προσπάθησε να φέρει στρατιώτες από την Πελοπόννησο και από τα νησιά του Ιονίου. Και πραγματικά έρχονται ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, ο Δημήτριος Λάσκαρης , ο Πέτρος Μπουζίκης, ο Λουκάς Πιζάνος και ο μαρκήσιος Τρεβιζάνο με 1600 περίπου στρατιώτες καβαλαραίους. Και στέλνονται αμέσως στην Λομβαρδία, για να αντιμετωπίσουν τον βασιλιά της Γαλλίας. Εκεί οι Αρβανίτες μας κάνουν θαύματα ηρωισμού και πολεμικής τακτικής, που προξενούν στους αντιπάλους τους φοβερή εντύπωση, την οποία για να κατανοήσουμε, είναι ανάγκη να γνωρίσουμε το ηρωικό πνεύμα και τη στρατιωτική οργάνωση των δύο μερών.
 |
| Σιδηρόφρακτος |
Έπνεε εκείνους τους χρόνους στις χώρες τις Δύσεως ο άνεμος της φανταχτερής ιπποσύνης. Όλοι τους κόμπαζαν ως πολεμοχαρείς ήρωες, ενώ και μόνο η σύνθεση και το βάρος της πανοπλίας, με την οποία σε περίπτωση συγκρούσεως θα ήταν θωρακισμένοι αυτοί και τα άλογά τους, πρόδιδε ότι ήταν φιλόζωοι και όχι γενναίοι. Ήταν κατάφρακτοι και τερατόμορφοι σαν αστακοί, μα όλη τους η μαχητική αξία μάλλον σ’ αυτό ήταν μόνο περιορισμένη, στην εντύπωση του τρόμου που προκαλούσε η εμφάνισή τους αυτή. Στη πραγματικότητα, η φοβερή τους θωράκιση δεν είχε άλλο λόγο, παρά πώς να του εξασφαλίσει από το φόβο του θανάτου και τους καθιστούσε στη μάχη δυσκίνητους, απόλεμους και ακίνδυνους.
Ας δούμε τώρα και τη στρατιωτική οργάνωση και την πολεμική τακτική που επικρατούσε τότε εκεί.
Έως το τέλος του 16 αιώνος, το σύστημα της γενικής στρατολογίας ήταν άγνωστο στην Ευρώπη. Τις πολεμικές δυνάμεις αποτελούσε ορισμένος αριθμός καβαλλαρέων, οπλισμένων με βαρύτατο οπλισμό και θωράκιση, και οι βοηθοί τους δορυφόροι. Εκτός όμως από τον τιμαριωτικό αυτό στρατό που ήταν στη διάθεση του κράτους, υπήρχαν στην Ευρώπη και ένα πλήθος από κομπανίες-εταιρίες-πολεμιστών ή μάλλον ληστών, που γύριζαν παντού και έσπερναν την αρπαγή, την καταστροφή και την ερήμωση. Οι άνθρωποι που τις αποτελούσαν ήταν κοινοί κακοποιοί και κακούργοι, χωρίς συνείδηση και χωρίς κανένα ιερό και όσιο. Ένας από αυτούς, ο δούκας Γουαλτιέρης, είχε γραμμένη στην πανοπλία του την πρόστυχη αυτήν την επιγραφή: « Είμαι ο δούκας Γουαλτιέρης αρχηγός της Μεγάλης Κομπανίας, εχθρός του Θεού, του οίκτου και της ησυχίας».
Ο Φερδινάνδος Γρηγορόβιος χαρακτηρίζει τις συμμορίες εκείνες ως περιπλανώμενα στρατιωτικά κράτη και περιγράφει ως εξής την οργάνωση τους: «Οι αρχηγοί, σιδερόφρακτοι, από το κεφάλι έως το πέλμα των ποδιών…..»
Η Γαλλία από το 1439 παίρνοντας τους ληστές αυτούς ως τακτικούς μισθοφόρους, σχημάτισε για πρώτη φορά έναν μόνιμο στρατό από 9.000 άνδρες.
 |
| Έλληνας στρατιώτης |
Όλως διόλου διαφορετικοί από τους Ευρωπαίους αυτούς πολεμιστές είναι οι μισθοφόροι των Βενετών που γίνονται τότε γνωστοί στις χώρες της Δύσεως με το όνομα Έλληνες στρατιώτες. Φθάνουν συγκροτημένοι σε σώματα ιππικού, των οποίων αρχηγοί είναι γόνοι αρχοντικών οικογενειών του Βυζαντίου ή ευγενείς επίσης της αριστοκρατίας των Αρβανιτών.
Είναι γενναίοι, καρτερικοί, λιτοδίαιτοι, πειθαρχικοί και πιστοί στον όρκο τους. Όταν κινδυνεύει ο αρχηγός τους, προτιμούν να πεθάνουν παρά να φύγουν ή να παραδοθούν. Είναι πολύ ελαφρύτερα οπλισμένοι μπροστά στους σιδερόφρακτους Φράγκους και σχεδόν αθωράκιστοι. Είναι στην εντέλεια γυμνασμένοι στο άλογο και τη χρήση των όπλων, γρήγοροι, ριψοκίνδυνοι, καλά οργανωμένοι και εκπαιδευμένοι για πόλεμο. Το ντύσιμό τους, ο οπλισμός τους, η στρατιωτική αγωγή και η πολεμική τακτική που εφαρμόζουν είναι γι’ αυτούς σύστημα καθιερωμένο από βαθειά παράδοση.
Όπως απέδειξε ο Σάθας, καταγόταν το σύστημα αυτό από τους πολεμικούς τρόπους των αρχαίων Ελλήνων.
Φυσικά, οι τρόποι αυτοί του πολέμου ήταν εντελώς άγνωστοι στους Ευρωπαϊκούς λαούς, στους οποίους και προξενούσαν τώρα κατάπληξη, όπως μαρτυρούν δικές τους πηγές. Ο Ιταλός χρονογράφος Σανούτο γράφει γι’ αυτούς: « Οι στρατιώτες είναι Έλληνες και φορούν φαρδιές κάπες και ψηλούς σκούφους, μερικοί δε και θώρακες. Κρατούν λόγχη στο χέρι και ρόπαλο, στο πλευρό δε κρεμούν σπαθί ( πάλα). Τρέχουν σαν πουλιά και μένουν αδιάκοπα πάνω στα άλογά τους, τα οποία δεν τρώνε χόρτο όπως τα ιταλικά. Δεν αιχμαλωτίζουν, αλλά κόβουν κεφάλια, παίρνοντας κατά τη συνήθειά τους, ένα δουκάτο για το καθένα. Τρώνε λίγο και ευχαριστιούνται με ό,τι λάχει, περιποιούνται δε πολύ τα άλογά τους.»
Και τώρα, ας γνωρίσουμε τα κατορθώματά του. Ας αρχίσουμε από τα παλληκάρια του Πέτρου Μπουζίκη, που για πρώτη φορά βρίσκονται σε πόλεμο ξένων λαών. Φθάνουν πρώτα-πρώτα στο Βεζέβενε και, μόλις στρατοπεδεύουν, βγαίνουν, όπως γράφει στη γερουσία ο προνοητής των στρατιωτών Κονταρίνης, « για να δουν αν οι εχθροί έχουν καρδιά να μετρηθούν». Η εμπροσθοφυλακή τους, που προχώρησε ένα μίλι, συνάντησε σαράντα σιδεροφορτωμένους ιππότες, εκατό οπλοφόρους και τρεις τοξότες και, αφού όρμησε εναντίον τους, έπιασε είκοσι έξι αιχμαλώτους και σκότωσε εννέα πολεμιστές και δώδεκα άλογα.
Από το Βεζέβενε έρχονται στο Καζουόλ, όπου αφανίζουν πάλι τους Γάλλους, σκοτώνοντας και αιχμαλωτίζοντας. Ένα απόσπασμα από είκοσι δύο καβαλαραίους με οδηγό έναν Ιταλό τοξότη από την Λομβαρδία, προσβάλλει το κάστρο της Βιλλανόβας, που το υπεράσπιζαν 12.000 Γάλλοι. Οι γενναίοι αυτοί πολεμιστές, τρομοκρατημένοι από την εμφάνιση των τρομερών Αρβανιτών, τους παραδίδονται με τον όρο να τους χαρίσουν τη ζωή.
Πηγή: Κώστας Η. Μπίρης, Αρβανίτες οι Δωριείς Του Νεωτέρου Ελληνισμού, εκδ. Μέλισσα, κεφ. Με τους Βενετούς Στην Άνω Ιταλία.
